Hartverwarmende Jeugdgezondheidszorg
Levinas zegt met zijn filosofie veel wat mij aanspreekt. Onder andere dat de medemens een beroep op mij doet. Mens zijn in relatie tot de ander.
Hierbij een link naar een oude documantaire over Levinas ‘Jij die mij aanziet’ van de IKON. Een heerlijk verstilde opname.
Pandemie, lockdown, coronamaatregelen: al deze dingen hebben invloed op ons bestaan anno 2021. De samenleving in een ander tempo met opeens andere patronen. Wat is dan belangrijk? Vasthouden aan waarden die voorheen ook als een paal boven water stonden. Waarden als beschikbaarheid van de jeugdgezondheidszorg, veiligheid van kinderen en gezondheidsbevordering.
Beroepspraktijk
Cruciaal om juist in deze tijd zichtbare Jeugdgezondheidszorg te bieden, met andere woorden: ‘present’ zijn om eerder genoemde waarden concreet te maken. Dat houdt voor mijn beroepspraktijk in: regelmatig in contact blijven met IB-ers op scholen om kwetsbare leerlingen in het vizier te houden of te krijgen. Maar ook de samenwerking zoeken met sociale wijkteams over ouders en kinderen die aandacht behoeven. Spreekuren vinden plaats via beeldbellen en zorgoverleggen kunnen digitaal heel efficiënt doorgaan.
Het maandthema van het NCJ is veerkracht. Hoe werk ik als professional in de jeugdgezondheidszorg in tijden van corona aan veerkracht bij ouders en kinderen? In dit vlog vertel ik over mijn dagelijkse beroepspraktijk. Dilemma’s omzetten naar mogelijkheden.
Met een zwaai open ik de deur van de teamkamer op school. Daar komen ze aan, moeder en dochter. Verlegen loopt Rosa achter haar moeder. Natuurlijk nemen we alle corona maatregelen in acht!
Welkom, zeg ik met een glimlach en we gaan aan de grote tafel zitten.
Mijn spreekuur op de basisschool is begonnen. Ook in coronatijd is de Jeugdgezondheidszorg beschikbaar voor ouders en kinderen. Belangrijk, want met elkaar kunnen we zorgen voor de gezondheid van kinderen. Dat de dingen die ik zoal tegenkom in mijn werk niet alleen gaan over zindelijkheid, groei en ontwikkeling blijkt wel uit het gesprek met Rosa en haar moeder.
Om moeder en dochter de gelegenheid te geven mij een beetje te leren kennen, vertel ik wat over mijn werk. Vertel dat we tenminste op twee vaste momenten in de basisschoolleeftijd onderzoek doen; We meten; lengte en gewicht, doen een ogen- en een gehoortest, in onze regio doen we dit op 6 en 11 jarige leeftijd.
Ik vertel ook dat de jeugdarts, de doktersassistente, de logopediste en de jeugdverpleegkundige het team van de Jeugdgezondheidszorg vormen op basisscholen. En dat de jeugdarts en de jeugdverpleegkundige spreekuren houden op basisscholen maar dat ouders en kinderen ons ook altijd kunnen bellen om iets te vragen en een afspraak te maken.
Dan vraag ik of ze wat willen vertellen over waarom ze hier zijn.
Op de Dag van de Verpleging deed Nurse Academy een oproep aan verpleegkundigen om een collega in het zonnetje te zetten. Dit leverde een stortvloed aan leuke, bijzondere en inspirerende verhalen op. We maakten een selectie uit de inzendingen. Lees hier het persoonlijke verhaal van jeugdverpleegkundige Corinne Kirpestein.
“Ik belde een vrouw wiens man positief getest was op corona en in korte tijd ernstig was verslechterd. Hij lag aan de beademing en werd overgeplaatst naar een ander ziekenhuis. Zelf moest de vrouw in quarantaine blijven en kon daarom geen afscheid van haar man nemen. Het enige wat ze kon doen, was wachten op een telefoontje van het ziekenhuis. Ze wilde haar kinderen niet belasten, dus die belde ze niet. Maar ze was in complete ontreddering. Ik vond het heel aangrijpend.”
Corinne Kirpestein werkt 24 uur per week als jeugdverpleegkundige in de jeugdgezondheidszorg (JGZ) bij GGD Gelderland-Zuid en heeft spreekuren op 23 verschillende basisscholen. Daarnaast is ze ambassadeur van de jeugdgezondheidszorg. De uitbraak van covid-19 zorgde tijdelijk voor een compleet andere invulling van haar werkzaamheden: ze deed bron- en contactonderzoek bij de coronacrisisdienst van de GGD.
Lees verder ““Het ene verhaal was nog schrijnender dan het andere””Onlangs ontving ik het certificaat van het V&VN leertraject voor Ambassadeurs Jeugdverpleegkundigen en Openbare Gezondheidszorg verpleegkundigen. De V&VN staat voor de beroepsvereniging van Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland.
Ik heb daar het volgende gezegd.
Boegbeeld, verpleegkundige, sociaal hervormer en statistica!
Over wie hebben we het? Natuurlijk over Florence Nightingale; grondlegger van de moderne verpleegkunde.
Evidence based Practice? Ook daar wist Nightingale
al van. Ze werd de uitvindster van het pooldiagram. Ze was wereldwijd een van
de eerste die grafieken gebruikte om veranderingen teweeg te brengen. Ze deelde
groepen in categorieën en bracht zo de oorzaken van de mortaliteit van de
slachtoffers van de Krim in kaart. Hieruit bleek dat verreweg de meeste doden
stierven door omgevingsfactoren als slechte hygiëne. Ze stond voor Preventie “gezondenzorg is namelijk even belangrijk als ziekenzorg”!
Nog steeds de kernboodschap in de Publieke Gezondheidszorg.
Ik las een boek van Sanne Blauw met als titel ‘Het best verkochte boek ooit’ over hoe cijfers ons leiden, verleiden en misleiden.
Lees verder “Ambassadeurs power”Ze was 11 jaar. Ze herinnerde zich het geluid van de vliegtuigen. De vlucht uit haar land. Midden in de nacht langs het hek bij de grens. Geholpen ( of flink opgelicht?) door smokkelaars. In Nederland waren er opeens andere regels op school en andere sociale omgangsvormen met mede leerlingen. Er was een juf die echt geïnteresseerd in haar was en in de pauzes stond er een pleinwacht. Alles was zo anders dan in haar thuisland.
Ze kwam op het spreekuur naar aanleiding van de screening voor 10 jarigen. Nu zat ze voor mij, samen met haar vader. Een vriendelijke man op leeftijd, die mij beleefd begroette. Hij was niet gewend om een vrouw de hand te schudden. Ik vroeg hoe het ging met de gezondheid van zijn dochter. Slaapt ze goed, ondanks haar herinneringen? Ze zei dat het moeilijk was soms. Haar vader knikte vriendelijk, zij vertaalde wat hij zei. “Alles gaat goed. Hulp is niet nodig”. Hulp is iets wat in de cultuur van het thuisland niet gebruikelijk is om te aanvaarden.
Onverwachts ontmoette ik hen weer. Dit keer bij een huisbezoek. Ze hadden een aantal vragen, waarop ik een afspraak maakte bij hen thuis. Ik vertelde over onze Jeugdgezondheidszorg, en wat wij kunnen betekenen voor mensen zoals zij. Mensen die gevlucht zijn uit een land met oorlog.
Samen met een welzijnswerker als vertaler zat ik aan de thee op hun lange bank. De man des huizes glimlachte, hij herkende me uit het straatbeeld op mijn bakfiets .
We spraken over de moestuin, over de kinderen en over de gezondheidzorg in Nederland. Ik vertelde wat ik doe, en wat ik kan doen voor hen, als Jeugdverpleegkundige. Vragen van moeder over gezonde voeding en gewicht kwamen op tafel. Na een tijdje stapte ik weer op.
Een half jaar later zag ik op mijn spreekuur weer een kind uit dit gezin. Ik zag een mooi meisje, ze lachtte zo leuk en vertelde over haar vriendinnen op school. De gehoortest was goed. Dat betekent dat we het reguliere zorgpad kunnen vervolgen. Aan het einde van het contactmoment, zoals de spreekuur tijd heet, zei ze: “de groeten van mijn moeder, want zij is groot fan van u!”
Sam was zijn naam. Hij keek me af en toe aan. Vertelde over het pesten in de klas, zijn moeder was er ook bij. Het boterde niet zo tussen moeder en zoon. Af en toe leek het alsof ze mij vergeten waren en kregen ze zelfs ruzie. Verwijten over en weer, op heftige toon. Steeds weer hielp ik moeder en zoon in hun communicatie met elkaar. Aan het eind van elk gesprek was ik blij dat er vertrouwen was om een vervolgafspraak te maken.
Een schooljaar lang zag ik hen met tussenpozen. Het lijntje bleef, er groeide voorzichtig een band tussen ons. Net voor de zomervakantie liet de meester weten dat het niet goed ging met Sam. Hij leek depressief, kon niet met emoties omgaan, extreme woede, excessief gamen, gebroken gezin. School maakte zich zorgen. Ik legde zo snel mogelijk telefonisch contact met moeder.
Moeder stond open voor hulp. Sam ook. Hij kon zelf heel goed vertellen waar het probleem lag; ruzie maken en boos worden. Dat ging prima. Maar hoe leer je nou met die gevoelens van boosheid om te gaan. Dat was zijn vraag. Samen zochten we naar wie hem daarbij zou kunnen helpen. Opeens gaf moeder aan geen hulp te willen. Angst, schaamte? Ik belde met moeder en vertelde haar van de jeugdgezondheidszorg, het zorgpad voor 0-18 jarigen. Is een vervolgafspraak op het Voortgezet Onderwijs wel oké? Ze zei “ja”. Pfff, wat was ik daar blij mee!
Nu blijven we dichtbij Sam en zijn moeder. We signaleren en monitoren zijn psychosociale ontwikkeling. Belangrijk: er is contact en ontmoeting tussen een jongere en een jeugdverpleegkundige van de GGD.
Bovenstaande casuïstiek kom ik vaak tegen in mijn werk als jeugdverpleegkundige op basisscholen. De JGZ heeft wat te zeggen! Ze heeft ook bestaansrecht met een geschiedenis van meer dan 100 jaar. We volgen de kinderen in hun ontwikkeling en ondersteunen hun ouders, opvoeders bij het opgroeien. Vanaf het prille begin tot en met de adolescentie. Daar ben ik trots op. Ik mag meewerken aan inhoudelijke, kwalitatieve verpleegkundige zorg! Natuurlijk werk ik aan de hand van de richtlijnen. Ik ben trots op onze vakvereniging die het expertise gebied van de jeugdverpleegkundige beschreven heeft, met daarin de benodigde vaardigheden van de jeugdverpleegkundige.
Dagelijks werken er 3000 professionals in Nederland aan de gezondheid van kinderen . We zijn vraagbaak en een betrouwbare professional voor ouders, scholen, wijkteams, huisartsen etc. Ik volg het Leertraject Ambassadeurs Jeugdverpleegkundigen om nog meer eigen te maken hoe ik de gemeente, de politiek, kan vertellen over het goud van de jeugdgezondheidszorg. Laagdrempelige zorg, beschikbaar in de leefomgeving van het kind, kennis over zindelijkheid, opvoedingsondersteuning, psychische en sociale welzijn van de kinderen; aansluiten bij de mogelijkheden van kind en ouders.
Ik zie, ik zie……..Samen zien wij nog beter!